ترمه چیست؟

ترمه نوعی پارچه نفیس و دست‌باف ایرانی است که از الیاف پشم و ابریشم طبیعی بافته می‌شود.


این پارچه به‌صورت سنتی در شهر یزد تولید شده و از دوران صفویه تا امروز، نشانه‌ای از تجمل و ذوق ایرانی در پوشاک و دکور خانه بوده است.

ترمه‌ها معمولاً با طرح‌های سنتی مانند:

  • بته‌جقه (شاه‌عباسی)،
  • گل و بوته،
  • ترنج،
  • و گاه نقوش هندسی منظم**

تزئین می‌شوند.

✳️ اجزای اصلی در بافت ترمه

  1. نخ پازیری (تار):از ابریشم طبیعی برای استحکام و درخشندگی استفاده می‌شود.
  2. نخ پود:معمولاً از پشم مرغوب گوسفند ایرانی انتخاب می‌شود تا گرما و حجم به پارچه بدهد.
  3. رنگ:رنگرزی با مواد طبیعی انجام می‌شود؛ از روناس، نیل، پوست گردو و زعفران برای رنگ‌های قرمز، آبی، قهوه‌ای و طلایی استفاده می‌شود.

🧶 روش تولید ترمه

ترمه در گذشته به‌صورت دستی و با دار چوبی سنتی بافته می‌شد؛ این کار دقت، صبر و چشمی تمرین‌دیده می‌خواست.

فرآیند به‌صورت زیر انجام می‌شود:

  1. آماده‌سازی طرح: نقاش یا طراح، ابتدا نقش کلی را روی کاغذ می‌کشد.
  2. تنظیم دار (چله‌کشی): تارها یکی‌یکی روی دار بسته می‌شوند.
  3. بافت طرح: بافنده نخ‌های رنگی پود را بر اساس نقشه، با قلاب یا ماکو وارد تارها می‌کند.
  4. ثبـت و تثبیت رنگ: پارچه‌ی نهایی با بخار یا مواد طبیعی فیکس می‌شود تا رنگ‌ها پایدار بمانند.

هر متر ترمه ممکن بود تا چند هفته زمان برای بافت نیاز داشته باشد.

🌟 چرا ترمه خاص است؟

  • چون کاملاً دست‌ساز است.
  • از رنگ‌های گیاهی و بی‌ضرر بهره می‌برد.
  • طرح‌های آن نماد فرهنگ ایرانی محسوب می‌شوند.
  • دوام بسیار بالا و ارزش هنری دارد.

امروزه نسخه‌های صنعتی‌تر ترمه هم تولید می‌شوند، اما ترمه دست‌باف یزدی هنوز در سطح جهانی به‌عنوان یکی از نفیس‌ترین پارچه‌های شرقی شناخته می‌شود.